ISO 9001 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ
Bugün iş dünyası her yönden baskı altındadır. Bir taraftan rekabet koşullarının ağırlaşması, diğer taraftan teknoloji ve iletişim alanındaki hızlı değişim, şirketleri her gün yeni gelişmelerin yaşandığı ekonomik bir yarışın içinde bırakmaktadır.
ISO 9001 Standardı, Kalite Yönetim Sistemi'nin nasıl oluşturulacağını tamamen kuruluşlara bırakmıştır. Yapılması gereken "standart" bir Kalite Yönetim Sistemi değil, standardın şartlarını karşılayan bir Kalite Yönetim Sistemi oluşturmaktır.
Ticaret gittikçe globalleşmiş ve şirketler çok daha geniş sınırlar içinde rekabet etmek zorunda kalmışlardır. Rekabet koşulları ise şirketleri daha üstün niteliklere sahip olmak konusunda zorlamaya başlamıştır.
Bu paralelde müşteriler de bilinçlenmeye başlamıştır. Müşteriler önceye oranla herşeyin daha çok farkındadır ve beklentileri gittikçe yükselmiştir. Bu durum şirketler arasındaki yarışta, onları müşteri beklentilerinin ötesine taşımak zorunda bırakmıştır. Müşterilerin bugünkü teknolojik imkanlar ve çerçevesinde öngörebildiği beklentilerini aşmak, şirketler için daha önemli olmaya başlamıştır.
ISO 9001 Belgesi ise ilgili kuruluşun ürün veya hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir yönetim sistemine uygun olarak sevk ve idare edilen bir yönetim anlayışının sonucunda ortaya konduğu ve dolayısı ile kuruluşun ürün ve hizmet kalitesinin sürekliliğinin sağlanabileceğinin bir güvencesini belirler.
Teknolojideki değişim öylesine baş döndürücü bir hal almıştır ki, müşterilerin bugün hayal bile edemeyeceği ürünler tasarlamak şirketlerin öncelikli hedefleri olmuştur. Bu hızlı değişime ayak uyduramayan şirketlerin ise ayakta durabilmeleri çok zor hale gelmiştir.
Artık şirketlerin var olabilmeleri, hangi sektörde olurlarsa olsunlar, müşteri ihtiyaç ve beklentilerine uygun, hatta bunun ötesinde, mal veya hizmet üretiminin sağlanmasına bağlıdır.
Bu yüzden de şirketlerin, organizasyonları içinde, Kalite Yönetim Sistemi kurmaları önemli bir hal almıştır. Kalite Yönetim Sistemi’nin kurulması demek, bir ürün veya hizmetin, daha tasarım aşamasından başlayarak, üretilmesi, satışa hazır hale getirilmesi, pazarlanması ve satış sonrası verilecek hizmetlere kadar, bütün aşamaları kapsayan bir çalışmanın esaslarını kurmak demektir. Kalite Yönetim Sistemi’nin uygulanmasında, sadece bu sistemi kurmak da değil, sürekli iyileştirmeyi hedeflemek esastır.
ISO, Uluslararası Standartlar Organizasyonu’nun kısaltmasıdır (International Organization for Standardization). Üretilen mal ve hizmetlerde uluslararası standartları sağlamak amacıyla 1947 yılında kurulmuştur.
ISO 9000 Kalite Sistem Standartları, ilk olarak 1987 yılında yayınlanmıştır. Bu tarihten itibaren de bütün şirketler tarafından en fazla ilgi gören uluslararası bir satandart haline gelmiştir. Bu standartlar her beş yılda bir, uygulanabilirliğini sürdürmek, revize gerektiren noktaları düzenlemek ya da uygulamadan kaldırılmayı gerektiren noktaları kaldırmak amacı ile gözden geçirilmektedir. Bu şekilde ISO 9000 Standartlarında, 1994, 2000 ve 2008 yıllarında güncellemeler yapılmıştır.
ISO 9000 Standartları, kuruluşlarda hem bir kalite sistemi kurmak hem de kurulu olan kalite sistemini değerlendirmek amacı taşıyan bir çeşit kalite güvence modelidir.
Ülkemizde de aynı standartlar Türk Standartları Enstitüsü tarafından TS EN ISO 9000 Standartları olarak yayınlanmıştır. Ancak şunu baştan kabul etmek gerekir ki, Kalite Sistem Standartları, kalite ile ilgili problemleri çözen bir sistem değildir. Kaliteli bir üretim için hangi standartların gerekli olduğunu söyler ama bunların nasıl yapılacağını söylemez. Bu nokta şirketlerin kendi yönetim anlayışlarının bir sonucudur. Neticede bu standartlar, etkin bir Kalite Yönetim Sistemi için gerekli minimum koşulları belirtir.
ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi Standartları bir standartlar serisidir. Etkili bir yönetim sisteminin kurulmasında, dokümante edilmesinde ve sürdürülebilmesinde, aynı zamanda şirketlerin müşteri memnuniyetinin artırılmasında ve şirketler arası güven ortamının kurulmasında rehberlik görevi yapan bir standartlar bütünüdür. Bu standartlar, büyük küçük her türlü şirkete, ne ürettiğine ve ne büyüklükte olduğuna bakılmaksızın uygulanabilir niteliktedir. Sadece mal veya hizmet üreten kuruluşlarda değil bütün sektörlerde uygulanabilir özelliktedir. Bu standartlar, kuruluştaki temel disiplinleri tanımlar ve faaliyet alanı ile ilgili olarak müşteri ihtiyaçlarını karşılayacak prosedürleri belirler.
ISO 9000 Kalite Standartları uygulamalarının en büyük yararı, kuruluşların maliyetlerini düşürmek, kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak ve bu şekilde gelirleri arttırmaktır. Faaliyetin her aşamasında kalite esas olacağından, bu yolla en yüksek müşteri tatmini de sağlanmış olacaktır.
ISO 9000 bir standartlar serisidir demiştik. Bu seriyi oluşturan dört temel standart bulunuyor:
ISO 9000: Kalite Yönetim Sistemleri, Temel Esaslar, Terimler ve Tarifler. Bu standart, kalite yönetim sistemlerinin temel esaslarını açıklar.
ISO 9001: Kalite Yönetim Sistemleri, Şartlar. Bu standart, bir kuruluşun, müşteri koşulları ve beklentisine uygun ürünleri sağlayacak yetenekte olduğunu kanıtlaması gerektiğinde uyacağı kalite yönetim sisteminin koşullarını belirtir.
ISO 9004: Kalite Yönetim Sistemleri, Performans İyileştirilmeleri İçin Kılavuz. Bu standart, kuruluşun performansının iyileştirilmesine ve müşterilerin memnuniyetini sağlamaya yöneliktir.
ISO 19011: Kalite Yönetim Sistemleri Tetkik Kılavuzu
Belgelendirilmek isteyen işletme, belgelendirme kuruluşuna ait müracaat formunu doğru ve eksiksiz olarak doldurarak müracaat sırasında KYS, Kalite Yönetim Sistemi (ISO 9001:2015) için talepte bulunabilir.
Kalite Yönetim Sistemleri’nin kurulmasında en önemli konu, kuruluşun organizasyon yapısı, sahip olduğu kaynaklar ve sorumluluklardır. Önemli olan kurulan sistemlerin, bütün çalışanların anlayacağı şekilde dokümante edilmesi ve sürdürülebilmesidir. Kalite Yönetim Sistemleri, sadece şirket için değil, şirketin ilişkide olduğu taşeron firmalar ve tedarikçi firmalar da göz önüne alınarak bir bütün halinde kurulmalı ve çalıştırılmalıdır.
